Mitski

OCC chatted with Mitski about juggling big emotions, her nomadic life and the boon of basement shows.

Mitski’s fantastic fourth LP Puberty 2 depicts happy and sad feelings like two Godzilla-sized behemoths duking it out above the cityscape. A cathartic battlefield where feral emotions like yearning and disillusion almost act like impartial forces. Forces not necessarily adherent to the whole good vs. evil-duality. But as they say: the bigger they are, the harder they fall. Take for instance single Happy, with its deliberately prosaic title serving as a red herring to its crude industrial inflections.

‘I think both happiness and sadness don’t define you as an individual,’ Mitski explains, when addressing the song. ‘They’re things that just happen to you. At least that’s how I see it. We tend to chase happiness, but happiness can be just as exhausting as sadness. When you’re happy you feel like it’s going to last forever. And I think that’s scary, because when it goes away you’re extra sad. Or extra empty, you feel like you should be happy but you’re not anymore. I think that’s exhausting, anyway. You start asking yourself: why are you not happy? But if you see happiness as something that simply passes through you, maybe it wouldn’t be as exhausting.’

Amidst juggling big emotions, Mitski doesn’t evoke her art with an overwrought seriousness. Your Best American Girl is a firecracker of a tune, initially striking as a lovesick torch song – which, in essence, it is. What puts this song into an entirely new echelon of brilliant is Mitski’s unadulterated use of 90’s alt rock tropes, plenty-o to make Courtney Love proud. Without flinching, she stands inside the crossfire between desire and selfhood. Your Best American Girl is unquestionably the best love song of 2016, a brisk balancing act between playful whim and visceral intensity.

The album title Puberty 2 says as much about Mitski’s playfulness: it struck home as an impromptu joke from Mitski’s friend and producer Patrick Hyland, delineating the record like the sequel of some dorm room teen flick. ‘I just grabbed onto it,’ she notes. ‘I was like: that was it. So initially there wasn’t any deep meaning to it. I don’t know why I instinctively gravitated towards Puberty 2. Maybe like in five, ten years I’ll be like, “oh, that was why.”  I think at the moment I’m too close to it to really understand ‘why’.’

Mitski Miyawaki is twenty-five years old. Her puberty is, of course, about four or five years behind her: that time in your life where you go haywire exploring love, sexuality and social identity. Except Mitski never found the (head)space to do those things properly. She was born from an American mother and a Japanese father, and the latter would travel incessantly for his job. Mitski grew up in 13 countries across Europe, Africa and East Asia… Well, do the math. Bouncing around constantly meant not getting too attached to friendships and lovers. ‘Because you can’t earnestly say goodbye every year. I would move every year. You can’t survive becoming attached every year, and having to say goodbye every year. So yeah, I learned to kind of float above that… And accept that I don’t have any roots.’

Mitski matter-of-factly calls her background her “personal basket of things”, just like everyone else is shaped by a unique set of circumstances. That said, the yearning to connect with others isn’t exactly suppressed by pressing a switch. At puberty, making music became the perfect echo-chamber for Mitski. While studying at SUNY Purchase College, Mitski recorded her debut Lush and follow-up Retired From Sad New Career in Business, two albums that amply filtered classical music chops into the pop idiom, even working with entire orchestras to shape her artistic vision. While the conservatory program proved fruitful for her abilities as both a composer and musician, she didn’t find many kindred spirits.

She tentatively began seeking out urban venues and local DIY scenes. Playing basement shows in the New York area was a tryst that gave her new perspectives on how to wield music. ‘I like the immediacy of basement shows,’ she opines. ‘You can see everybody and that’s a very direct interaction. What happens in the room is largely under your control as a performer. And also, the sound is almost never good, so it allows you to become creative with performance. You can’t rely on good sound or flashy effects. To mold people’s attention it has to be good. You have to really learn how to perform.’

After “floating above” for so many years as an outsider, Mitski unleashed third LP Bury Me At Makeout Creek like a beast that’s been caged for far too long. For the first time, Mitski has been stuck in one place, which sparked a dramatic stylistic shift. Over the span of four LP’s, she cavorts from stylish confessional pop to impassioned punk rock catharsis. Bury Me At Makeout Creek reached its emotional apex with the riveting Drunk Walk Home, a solemn defeatist march that simmers and ultimately lashes out in brutal self-exorcism, punctuated by a primal scream to the heavens.

“To become an uncompromising artist in Brooklyn, you have to be rich already.”

When push came to shove, however, Mitski was left to her own devices within the largely homogenized white indie community. Living in New York became increasingly cumbersome for her. The city’s gentrified demographic makes it nigh impossible to earn your living with just art or music. ‘To become an uncompromising artist in Brooklyn, you have to basically be rich already’, Mitski soberly states. ‘When I lived in New York, I was persistently distracted by how expensive everything was. To such extent that I could never really enjoy myself. Every day was about trying to get by. Maybe that’s why I missed out on a lot of things I could’ve otherwise enjoyed.’

Mitski tells us she’s now essentially without a home, living out of her suitcase. ‘Because I’m on the road so much, even if I had an apartment I would be responsible for it and not live in it. So when I’m not on the road I just stay with people.’ To someone who has endured a nomadic existence for nearly half her life, what else is new? The constant travel once again puts her in this place of isolation, making it harder to connect to and invest in others.

Of course, as social media has become more and more prevalent in our daily interactions, the world shrinks further and further. Mitski’s Twitter feed contains surprisingly candid, wry and often witty observations, often at her own expense. Being this candid to strangers online shows that she’s a real person, who has her own “basket of things”, – as Mitski emphasizes more than once during our conversation – to come to grasp with. At the same time she does acknowledge the pitfalls of severing your thought process in chunks of 140 characters.

Mitski: ‘But when you’re writing a song, you need a lot more stamina, my mind has switched into trying to fit things into 140 characters. So I feel like I don’t have the attention span to finish a thought. To actually let something sit. To let the creative process happen naturally. Because I’m not thinking about anything when I’m writing, except for being in the moment. I think that’s why I love it, because everything goes quiet. Only after I write a song, I get myself into trouble. Because I think: “Shit! This is really really personal. But… It’s my job now!’

Writing from such a personal angle undoubtedly invites a fair share of sycophants, voyeurists and misogynists. St. Vincent, for instance, has created a strong avatar of herself as a repellent, whereas post-punkband Savages opt to devolve everything to its bare essence. Mitski admits she never thought about applying subversive smokescreens that correlate with her music. ‘The thing is, I want the art I make to be real, and in order for it to be real it has to be real to myself,’ she attests. ‘I don’t think there’s any point in making art when it isn’t saying something. I think I just accepted the scrutiny as a consequence of what I have to face in order to make art. I’m not going to make meaningless music. I just decided I’m going to face whatever consequences come. Because I want my music to mean something.’

“I accept scrutiny as a consequence of what I have to face in order to make art.”

It’s a familiar conundrum when making writing songs: do you want to be evocative and show your bones or simply capture a certain aesthetic and remove yourself from the music deliberately? But really, why can’t you do both brilliantly? Mitski is living proof that you can, an artist fully aware of the reciprocal nature of music and performance, and how the response isn’t always going to be flowers and bouquets. Most of the time life involves rolling with punches, gaining acceptance for your flaws and emotions. As someone who had to remove herself emotionally all those years to spare herself, this new extreme may not be all that bad by comparison. Mitski: ‘Yeah, maybe, yeah… Especially since I’ve always felt like an outsider. Making a real connection is what I crave.’

Regardless, the one thing that always remains consistent in Mitski’s life is being on-the-go almost twenty-four seven. Which begs the question: is she allowing herself to dream about a happy house where she can anchor her thoughts and feelings? A destination? ‘Oh yeah, definitely, I think about it all the time,’ she nods. ‘I think about it as almost this escapist fantasy, just whenever I’m having a hard time on the road. I’ll ponder where I’ll live, I’ll have this kind of house. Or that kind of furniture. That’s actually how I survive on the road!’

Puberty 2 is now released via Dead Oceans/Konkurrent. You can order your copy here. Mitski is set to play Paradiso on Monday September 26. All photo’s by Jan Mulders. And finally, check out this magnificent Mitski feature by the legendary 2 Meter Sessies for good measure.

Old SVE Interview

SHARON VAN ETTEN: A JOURNEY OF LOVE AND SELF-ACCEPTANCE

“It’s real love…real pain, you know?” - Sharon van Etten

Words by Jasper Willems

Video + Images by Margarita Kouvatsou

Wherever Sharon van Etten sets foot, she always keeps things light and fun. She does so inconspicuously, never trying to be the center of attention. During an obligatory press day in Amsterdam, we find her skipping vivaciously across the lobby of Hotel Vondel. In between interviews and shoots, she poses stone-faced with a scruffy old dog for a picture (like some kind of C.M. Coolidge outtake), makes fun of her non-matching socks with band member Heather Broderick and tends to the publicists, photographers and journalists to see how they’re holding up. Indeed, Sharon van Etten is a compassionate, self-effacing and outright charming human being. However, there is always a downcast, world-weary aura surrounding her. It’s almost as if she’s constantly encumbered by her emotional baggage. 

Sharon van Etten was born February 26, 1981 in Clinton, New Jersey, ultimately spending most of her childhood in Nutley and Clinton. She is the middle child of a big household, with two brothers and two sisters. Her parents are big music heads, playing records around the house and taking Sharon and her siblings to many live shows. Sharon once described herself as an introverted child who had trouble communicating and expressing her feelings. One day, her mother gave her a notebook to help harness her thoughts, feelings and dreams. While Van Etten sang choir and studied clarinet, violin and piano at an early age, she only started avidly writing music after teaching herself to play guitar during high school. She later attended Middle Tennessee State University to study music recording, only to drop out after her freshman year. Her first recordings were all hand-made and self-released; she connected to her audience by sending a personal note of gratitude with each record she sold.

Van Etten, now in her early thirties, calls herself a late bloomer: she has started to get a grasp on what she demanded out of herself in her twenties. Sharon: “When you first leave high school and you’re going to college, you feel like you’re making a good decision in life. But then at school you’re out, you left your family. You start this whole other life. But it’s the same thing when you’re in your thirties. You’re supposed to have this career, make money. Or whether or not you want to start a family at a certain age. There’s a lot of dark stuff that you have to decide, especially for a woman, in that small amount of time. So you have to ask yourself these questions…or else you’re going to have regrets.”

Her first album, Because I Was In Love (2009), was released on Language of Stone and distributed by Drag City. The album documented a tumultuous long-term relationship; then-boyfriend wasn’t supportive of her dreams of pursuing a career in music, diverting her to perform open mics and shows in secret. Most people would be discouraged after such an ordeal: the dream becomes a tainted, foolish endeavor. Thankfully, Sharon van Etten sits here today, with her fourth studio LP Are We There slated for release, with no regrets. 

“Everything is going to be okay”, she diligently answers, when asked what she would tell her five-year-younger self. “In these moments, where you feel like there is nobody…to have one person just be there. I wouldn’t change anything I have done, because I wouldn’t be who I am today. And I’ve come a long way. I’ve been doing some crazy things! Though I wish certain things wouldn’t have happened, if I had a time travel machine, I wouldn’t change them.” 

We’ve come to know Sharon van Etten as a confessional songwriter, whose otherworldly Elysian outcries triumphantly mediate the earthly human struggles from within. Over the past ten years, the sleepy-eyed songstress has refined her craft: 2010’s epic introduced a wider audience to her music. Purposely spelling its gaudy title without a capital E was a self-deprecating, yet powerful statement: it aptly summarized Van Etten’s knee-jerk sense of humor as well as her forceful MO as a recording artist.

Piecemealing her way to notoriety, Sharon found many friends and collaborators within Brooklyn’s vibrant alternative music scene along the way. People like The Antlers’s Peter Silberman, who she met via MySpace, or TV On The Radio’s Kyp Malone, who booked Van Etten’s first shows when Sharon handed him one of her homemade cd’s after a show.

For several years now, Van Etten has been part of a tight-knit community of artists avidly collaborating with one another, almost like a set of cogwheels spinning together. Before mapping out her music career, Sharon began working as a publicist and tour manager. Jobs that require some hefty people skills and taking the crux of responsibility for a group of musicians. Her friend Jonathan Meiburg of Shearwater once said, “You know Sharon will take care of you, no matter what.” 

Many of Sharon’s befriended peers now collaborate and/or perform with her. Meiburg appears on the new album, as well as Adam Granduciel (The War On Drugs), Jana Hunter (Lower Dens), Mackenzie Scott (Torres) and Heather’s equally prodigal sibling, Peter Broderick. Joining her live band is Brad Cook (Megafaun) on bass and Darren Jessee (Ben Folds Five, Hotel Lights) on drums, with Doug Keith (guitar) and Heather Broderick (keys) returning. “It’s going to be a new energy…that’ll be fun!” she rejoices. “I have never toured as a five-piece before and I don’t play a lot of guitar on this record.”

Van Etten deeply values the collaborative aspect, bringing other musicians with different mentalities and skill sets into play. “Especially nowadays in New York, because it’s getting harder and harder for people to live there. So you have to work more and more. And with our line of work, we’re not home most of the time. So we find an excuse to hang out by working together. I call it ‘highway hi-fiving!” says Sharon, laughing. “You see most of your friends in another country as opposed to your own home! I think the scene is constantly changing; if you don’t keep nurturing it, it’s going to go away. People are going to stop caring.”

There could be a flipside to these prolific creative endeavors. A constant impetus to stay productive and creative - whether you are up to it or not - may not be healthy in the long term. “Right, I know…that’s the question, right? At what point in your life do you say, ‘I’m at a good place to stop?’ But your contract says you have to come up with a record every two years. It says you should tour a record for a year and a half if you want to hit all these regions. There are all these unspoken rules in order to have a presence: to get your name out, to have people see you perform and buy your record. You have to nurture that as well. I wouldn’t be happy if I wasn’t working, because it’s also my therapy. It makes me feel better. If I wasn’t singing, I wouldn’t be a happy person. I need that outlet.”

2012’s Tramp, her first release on Bloomington, Indiana’s renowned Jagjaguwar-label, featured many guest musicians, including The National’s Aaron Dessner, Beirut’s Zach Condon and Wye Oak’s Jenn Wasner. Once again, the album’s succinct, dubious title hit a nerve. To a touring musician the word “tramp” sounds kind of romantic; yet to a female living in New York it comes off as rather disparaging. The album felt like a slap of reality in the face - as well as yet another acerbic point-and-laugh to herself, drawing inspiration from the silent films of Charlie Chaplin. Foolhardily juggling both her career as touring musician and her inner circle spawned tenuous, complicated situations, leaving Van Etten with some inner turmoil to address. She confesses that ‘Give Out’ was written about the first person that did listen to her.

“That was when I just decided to move to New York to pursue music. I had a job working at a wine store called Astor Wines in Manhattan. I went through playing open mics to playing small bars. Playing for a crowd of about five people…or a bar filled with drunk people that didn’t even know I was playing! I played all these kinds of places, all while I was still figuring things out. But I knew I wanted to do this…I just didn’t know how yet. So that’s how we met: I played at a bar where he used to work. It was one of my first shows in New York. He was the only one in the room listening. I was pretty young, around twenty-three, twenty-four. I never lived in a big city before at that point.” 

Moving from Tennessee’s pastoral terra firma to buzzing upstate New York left Sharon disillusioned, yet determined to find her vernacular as an artist. “I had severe social anxiety at the time. I couldn’t look people in the eye. I was having panic attacks…freak outs! I’d get so nervous. I didn’t know how to meet people…when I first moved there I was just a kid.” She underlines that she can still recall what she specifically felt at the time by listening to her old recordings. “I had an apartment on Broadway and Marcy, there was an above ground train right by my window. You can hear that train in a lot of my recordings. When I hear the early stuff, when I hear that train…I think about the time ten years ago…you know, just making computer recordings in my bedroom! You could just hear the screech of the train every fifteen minutes.”

She tells a story about a show at a Brooklyn venue called Zebulon, one that marked a turning point for her as a performing musician. “It was owned by two amazing French guys, Joce and Jef. They were the first to take me under their wing. They let me curate my own night once a month. When I first started out my friends came, and they had regulars come in. It was just one of those things where more and more people started coming. I was still playing solo shows and one day, I remember I got really teary-eyed mid-song. I suddenly noticed how quiet everyone was. A whole room full of people..even the bartenders stopped working as I was playing. When I noticed no one did anything…it had an effect on me. People were listening. After five years of doing acoustic shows…I never had that moment. When I felt that..it was kind of intense!” 

As she gradually embraced playing electric guitar, Sharon moved into a cheap apartment in Bushwick, which conveniently had an underground basement for her to practice in. “I remember that feeling of finally being able to play loud.”, she adds. “Then I moved out further south of Brooklyn, because even Bushwick got too dicey. I mean, someone got shot in front of my building. I was like, this is not worth it anymore. It’s affordable, cool…but I don’t wanna be in danger, you know? As a young female, you don’t want to walk around there alone at night. With what I do, I’d often come home really late.”

Between recording sessions for Tramp with Aaron Dessner, Van Etten found herself essentially homeless, forced to scatter her belongings and crash with friends, family and acquaintances. Eventually she moved in with her boyfriend. “That’s when I started writing all these songs on the Omnichord, so when I’d hear those demo’s again, I remember Heather (Broderick) giving that to me to learn ‘Magic Chords’ live. When I learned how to play that song live, I brought it home with me, and it became a new writing tool.” 

The omnichord (a handheld synthesizer designed by Suzuki in 1981 as an electronic counterpart to the autoharp) is featured in various songs on Are We There, including the brooding lead single ‘Taking Chances' (featured in session below) and the incredibly moving, candid guilt trip 'Our Love.' On the latter, Sharon’s faux-wistful, analgesic falsetto halfheartedly spitshines a falling out between two lovers. It’s a song exemplary of how far Sharon has come along as a songsmith, boldly threading the needle between hope and hopelessness within the most concise of moments. 

Instead of falling back towards ambiguity, Sharon has shed yet another layer. “It’s the least censored I’ve been with myself, without saying names, telling when I wrote it, why I wrote it and where I was. But it’s still very open and vulnerable.” ‘Break Me’ and ‘I Know’ even shatter the fourth wall, Mark Kozelek-style. “I sing about my love and fear and what it brings,” she pronounces in the latter.

Are We There…it’s a title that lingers. It’s as if Van Etten merely has a slim read on the cards she’s holding. “The theme of this recording is about balancing a relationship with trying to have a career. Some people think it’s just love songs. Are We There is about something that’s very current, about the last year or two of my life. My previous records had me looking back and reflecting on it.” Even after Tramp garnered her definitive acclaim from fans and press alike, Sharon still struggles to maintain her amazing balancing act. Unlike her previous albums, Are We There isn’t a reconciliation with her past: she is still living the album as we speak.

“This is still happening,” she exclaims, visibly sullen.

“That’s one of the worst you know, you’re losing your boyfriend after ten years because you’re touring nine months a year? Is it worth it? I don’t know.” Suddenly, the usual chirpy, affable Van Etten withers into doldrums. “I’m still learning how to talk about this, because it’s still fresh.” She stops and pauses. “It’s real love…real pain, you know?” 

Despite the conundrum she found herself in, she calls Are We There the record she’s most proud of. It’s a brave, no frills document that, much like her first album, Because I Was In Love, feels like the listener is right there looking over the singer’s shoulder - relating to her words like the tiny angels and devils you see in cartoons - as she stands in the crossfire between unconditional love and self-acceptance. “Don’t get me wrong, I’m scared to play these songs live,” Sharon laughs. “I’m probably going to be crying in the room with some of these songs, being super emo! But really, I’m proud of these songs, but they’ll be so hard to do!” 

It’s a textbook example of the candor Brene Brown expressed in her well-known TED Talk on the power of vulnerability; briefly, that the thing that underpins our personal shame is excruciating vulnerability and that, in order for connection to happen, we have to allow our true selves to be seen. 

After bringing it up, Van Etten acknowledges watching it: “That one made me cry!” She definitely makes her own pledge with the ascending ‘Afraid Of Nothing,’ only to turn over the remaining stones with roll-of-the-credits tearjerker Every Time The Sun Comes Up. Lyrics like ‘I washed your dishes but I shit in your bathroom’ epitomize the empowering ability of being vulnerable, especially for a woman—seeing that women are generally subjected to more scrutiny concerning image and archetypes than men.

Van Etten rightfully calls ‘Your Love Is Killing Me’ ‘the Beast,’ its languid semi-heroic organ motif marching straight into a barrage of poison arrows. “That was a scratch vocal too,” she recalls. “I tried redoing it, properly. I tried re-tracking and isolating it, but it didn’t move me. So I used this one where you kind of hear it clipping a bit. It was the best take.”

Van Etten fulfills her penchant for penning songs with exotic backdrops: in this case Tarifa, a densely populated village at the utmost edge of Spanish region Gilbraltar - the most southern point of Europe. “My boyfriend flew over to Barcelona after we finished playing Primavera. We rented a car and drove down the coast, and stayed in Tarifa for ten days.” A fond ten days, as she reminisces: “It was the most at peace I have ever seen him, I think. I had never seen him this happy.”

While the words Are We There might still linger, hopefully Sharon van Etten takes comfort in knowing that anyone can capture a powerful image at any moment, ignorant of its eventual meaning or destination. Nothing encapsulates this more than a picture she took right before embarking on her musical journey, which would eventually find its way on the album cover.

“It’s my friend Rebecca, who did the artwork for the first two records. I took this picture when I moved back to New Jersey with my parents, where I was taking photography classes. I went back to visit her in Tennessee to tie up some loose ends. She was about to move to Indiana with her family and I was about to move to New York. It was the last time we got to hang out before she moved. She has two kids and got married. It used to be our tradition when we worked at a bookstore together, we’d get off work and get a couple of coca cola’s, a pack of cigarettes and just play music while driving across the Tennessee countryside. We’d sing a lot… and take turns screaming out the window. It’s a picture of Rebecca screaming out of the window on that last day…

But also, it was the first photograph I gave my boyfriend, ten years ago. We were on-and-off during those ten years. Whenever I went over to his house over the years I never saw it again. So I assumed that during an ‘off-time’ he threw it away or something. When I moved in with him last year, during the recording of Are We There, I caught him cleaning out the apartment, purging to make space for me. He pulls this pile up from under his bed with everything I have ever given him. Postcards, letters, photographs, cds, early demos. But also this photograph…covered in dust. It summed up exactly where we were in our relationship at the time.”

When asked if this was the only picture, Sharon responds, “At the time it was just so emotive, (Rebecca) was my best friend. I gave my boyfriend two pictures: one was of a pile of trash against a brick wall with graffiti that said ‘profound.’ She snickers. “So…I gave him something beautiful and something silly.”

Sharon firmly nods. “It kind of sums me up. I’m heavy…but I’m also a total joker.”

Are We There is slated for release May 26 on Jagjaguwar.

UMO Kicking the Habit 2015

UNKNOWN MORTAL ORCHESTRA: ALLE SCHUIFREGELAARS OP LIEFDE

Het nieuwe, derde Unknown Mortal Orchestra-album Multi-Love is een rijk fluorescerende liefdesplaat geworden, die barstensvol zit met futuristische funk, glijdende R&B en opzwepende disco. Het album belichaamt een behoorlijke ommekeer voor Ruban Nielson (35). De Nieuw-Zeelander opende zijn beklemmende vorige album II met de woorden "Isolation can put a gun in your hand". In plaats van zichzelf te isoleren in eenzaamheid en verdovende middelen, tackelt hij op Multi-Love zijn problemen door alle schuifregelaars open te gooien op standje 'Liefde'. "Ik denk dat achter iedere relatie een leerproces zit."

De titel Multi-Love voelt als een radicaal larger than life-statement, dat het beeld van een doorsnee liefdesplaat met klassieke man-vrouw rolverdeling ver overstijgt. "Where's your God/She don't want to be man or woman/She wants to be your love", zingt Nielson met zijn herkenbare iele falsetstem in het titelnummer.

Multi-Love klinkt over de gehele linie ongegeneerd levenslustig, als een soort dubbele regenboog verspreid over negen liedjes. Door de plotse doorbraak met tweede album II beschikte Nielson dit keer over een groter budget. In plaats van dat geld te besteden aan een goede producer, besloot hij hevig te investeren in nieuwe apparatuur.

"Ik raakte op gegeven moment compleet geobsedeerd met het bouwen van mijn eigen apparatuur. Het is beetje een uit de hand gelopen hobby geworden," lacht een goedgemutste Ruban Nielson op een druilerige ochtend in Amsterdam. "Tijdens het maken van II was ik vooral bezig met het ombouwen van gitaren. Vervolgens wilde ik gitaren from scratch bouwen. Tijdens het schrijven van Multi-Love hield ik mij vooral bezig met een effectenpedaaltje dat geluid kan omzetten naar stroom. De frequentie van mijn gitaar werd gekoppeld aan een lichtsignaal in het rooster van mijn versterker, dat - afhangend van wat ik speelde - van kleur veranderde. Meer deed het ook niet. Toch vond ik dat fascinerend, de manier waarop geluid en elektriciteit in feite op dezelfde manier functioneren. Toen die gedachte bij me opkwam, begon ik me verder te verdiepen in oscillators. Al gauw bevond ik me in synthesizerland."

Nielson haalde diverse defecte synthesizers uit elkaar en verving bepaalde onderdelen met oudere varianten, waarbij sommige onderdelen stamden uit periodes waarin het woord 'synthesizer' nog niet eens bestond. Lang verhaal kort: Nielsons vingerafdrukken zijn letterlijk overal op het album terug te horen. Sterker nog, zijn hele familie heeft een hand in de totstandkoming van Multi-Love. Om even Sly Stone, een van Nielson’s grote helden, te citeren:"It's a family affair."

Whole lotta (multi)love
Op het spaarzame, melancholische II was die openingszin zo bepalend voor de gehele stemming: "Isolation can put a gun in your hand". Nielson legt het belang van zo'n eerste zin uit: "Ik heb sterk de behoefte om extreme gevoelens te uiten in mijn muziek. Volgens mij denk ik zelf ook in pure uitersten. Iedereen had het steeds over die zin, en mensen vroegen zich daardoor steeds af of ik zo'n gekwelde ziel ben. Je moet het juist meer zien als een universele uitdrukking. Op dat moment beleefde ik een dieptepunt, dus gebruikte ik dat gevoel als basis voor het hele album. Multi-Love is daar nog een voorbeeld van. Het is afgeleid van een moment waarop je meer liefde voelt dan je ooit voor mogelijk hield."

De eerste woorden op het derde UMO-album roepen een beduidend ander beeld op: “Multi-Love checked into my heart/and trashed it like a hotelroom"

De in puin geslagen hotelkamer. Daar kiest Ruban Nielson even een heus rocksterren-cliché. "Ik ontwaakte zelf in een smerige hotelkamer toen ik die zin bedacht. De avond daarvoor heb ik zitten feesten en zuipen met een stel mensen," herinnert Nielson zich vaag. “Ik moest toen denken aan een meisje dat ik leerde kennen, waardoor die twee situaties plots naast elkaar kwamen te staan. Mijn hart voelde op dat moment precies als die hotelkamer, compleet in een puinhoop."

Maar waaróm begint Multi-Love met dat typische rockcliché? Nielson: "Als tiener was ik gigantisch fan van Led Zeppelin en Jimmy Page. Vooral ook vanwege het feit dat (Page) gefascineerd was door het occulte. Dat rocksterrenbestaan heeft voor mij altijd een zekere mystiek gehad, zelfs nog voordat ik gitaar leerde spelen. Ik raakte al vroeg in mijn leven ontzettend geïnteresseerd in alles rondom Led Zeppelin en al die eind jaren zestig, begin jaren zeventig rockster-clichés."

Het kan haast geen toeval zijn dat Nielson verwijst naar het tijdperk van de flower power, hallucinerende middelen en vrijmoedig hedonisme. Oftewel, de generatie waar zijn ouders ook vandaan komen. Op zijn negentiende krijgt Nielson zijn eerste gitaar van vader Chris, van beroep jazztrompettist en sessiemuzikant. Zijn moeder is minstens zo muzikaal: een zangeres, pianiste en danseres uit Oahu, Hawaii. Nielson’s ouders ontmoetten elkaar in Los Angeles toen ze samen op tournee gingen met cultzanger John Rowles. Toen de vonk eenmaal aansloeg vertrokken ze naar Auckland, waar ze Nielson en zijn broer Kody grootbrachten.

Muziek was vanzelfsprekend genoeg altijd en overal binnen handbereik, al was het leefmilieu niet altijd even stabiel. Nielson: "Ik voelde me altijd een beetje buitenbeentje, want ik kom vanuit verschillende achtergronden. Maar in plaats van heimwee te hebben, probeer ik me overal even thuis te voelen. Het is beter om er op deze manier naar te kijken. Ik ervaar het nu als iets positiefs." Als prille twintigers begonnen Kody en Ruban de punkband The Mint Chicks, maar in tien jaar tijd kreeg de band nauwelijks voet aan wal buiten de Nieuw-Zeelandse grens. The Mint Chicks implodeerde na een heftige ruzie tussen de twee broers.

Na de breuk van The Mint Chicks keert Nielson zijn ambities in de muziek definitief de rug toe. Hij verhuist met gezin naar Portland, Oregon en neemt daar een baantje als grafisch ontwerper. De jeuk om gitaar te spelen blijft gelukkig: als hobby neemt hij nog fervent nieuwe muziek op. Een liedje dat hij destijds schreef, het funky, super lo-fi opgenomen Ffunny Ffrends, gooit hij op een dag klakkeloos online. Compleet onverwacht schopt het nummer het tot een wereldwijde bloghit. Nielson, nog altijd cynisch, blijft bescheiden onder de aandacht, corresponderend onder een schuilnaam met de belangstellende media. Uitgerekend zijn vrouw overtuigt hem ervan om uit zijn schulp te kruipen en een nieuwe doorstart te maken, dit keer als Unknown Mortal Orchestra.

Zee van bewustzijn
Het archetype rockster dat Nielson eerder aanstipte lijkt sinds het oprichten van UMO een klein beetje achterhaald. Plots is muziek maken een 24/7 baan om zijn gezin mee te onderhouden, geen excuus om zichzelf compleet van de kaart te laten gaan. Toch belandt Nielsons leven vroeg of laat weer op een dwaalspoor, want in die constante roes van spelen en reizen liggen verleidingen als seks en drugs dagelijks op de loer. Nielson: "Het succes overviel me enorm. Maar tot op heden probeer ik mijn leven ook niet bepaald onder controle te houden. Ik zoek constant naar bizarre, interessante ervaringen, situaties die misschien niet per se gezond zijn voor mij. Ik raak dan niet snel geïntimideerd. Het liefst wil ik zien waar sommige situaties naartoe leiden."

Nielson kijkt ons listig aan met zijn typisch ondeugende puppieogen, nonchalant de schouders ophalend. "Geen idee of ik van nature zo ben als persoon, of dat het de muzikant in mij is die zoekt naar inspiratie."

Dat muziek een substantiele, bindende factor is voor de Nielsons, mag je gerust een understatement noemen. "In mijn familie zijn drugsproblemen en muziek de enige twee consistente dingen," relativeert Nielson, met nog een kort verontschuldigend lachje erachteraan. "Ik had een moelijke jeugd. Toen ik opgroeide worstelde mijn vader met drank en drugs. Het was een traumatische ervaring voor me." Na de doorbraak van UMO verslechterde het contact met zowel zijn vader als zijn moeder steeds meer. Nielson sprak zijn moeder op een gegeven moment totaal niet meer.

Nielson: "Ik denk dat er achter iedere relatie een leerproces zit. De meeste drugsverslaafden zijn vaak hele intelligente, gevoelige mensen. De reden waarom ze uiteindelijk verslaafd raken, is omdat ze bepaalde waarheden ondervinden. Voor mij is drugsverslaving - of zelfs depressie, schizofrenie en bi-polaire stoornis - de donkere kant van iets dat eigenlijk heel nuttig is voor de maatschappij. Je hebt gewoon verschillende menselijke toestanden met positieve of negatieve uitwerkingen. In het geval van een negatieve uitwerking is er vaker wel dan niet sprake van miscommunicatie. Ik heb artikelen gelezen die een verband tussen creativiteit en depressie, of bepaalde geestelijke stoornissen, leggen. Er zijn studies die beweren dat mensen als Albert Einstein en Stanley Kubrick 'zogenaamde' stoornissen in de familie hebben, of zelf aan dat soort stoornissen lijden."

Op het afsluitende nummer Puzzles noemt Nielson Einstein opnieuw: "Einstein's brain is kept at Princeton University/please don't ask it questions." Nielson schreef het nummer tijdens de rellen in Ferguson. "Ik woon slechts zeven jaar in Amerika. Hoe meer ik met de Amerikaanse cultuur in aanraking kom, hoe duidelijker het wordt wat mij wel en niet aanstaat. Ik voel me verbonden met de rijke Amerikaanse muziekgeschiedenis, maar veel van de mythes die spelen rondom Amerika zijn complete leugens. Aan die losse eindjes trekken is af en toe best ontnuchterend."

Op Multi-Love ondermijnt UMO verdeeldheid met een overvloed aan liefde, terwijl de verdeeldheid rond het Ferguson-drama doorzette als een vicieuze cirkel: een haatmisdrijf dat escaleerde naar nóg meer rellen, nóg meer leed en nóg meer onrust. "Wanneer een gezagshebbende dat gezag misbruikt, vind ik het niet zozeer vreemd of negatief dat mensen in protest gaan. Soms moet je een WalMart of iets dergelijks slopen om iemands aandacht te trekken. Want zo'n WalMart kost iemand goed geld. Als er überhaupt gerechtigheid was, dan was het niet nodig geweest om zo hevig te demonstreren."

"Is it wrong to have a zone that isn't monochrome?", vraagt Ruban even later in het nummer. "Ik ben afgelopen jaar geïnteresseerd geraakt in biocentrisch altruïsme, het idee dat we allemaal in een zee van bewustzijn zwemmen. Het maakt ons zelfbewust en menselijk, zonder gebonden te zijn aan een godsdienst of politieke ideologie. Ik bedoel, wat als er een rekensom bestaat die ervoor kan zorgen dat wij nooit zullen sterven? Dat lijkt me een technologie die de mensheid kan redden van zichzelf. Om een zwaar onderwerp te noemen: de heilige oorlog tussen Westerse maatschaven ontsproten uit het christendom en de islam. Wat als er een wetenschappelijke manier was om die twee kanten te verenigen?"

Volgens Nielson kun je de nadruk op de overeenkomsten boven geschillen ook betrekken op muziek: "Philip Glass beschrijft zijn muziek als een soort onuitputtelijke rivier waar hij ideetjes uit vist. Iemand als Stevie Wonder zou zijn talent misschien eerder beschrijven als geschenk van God. In feite komt het op precies hetzelfde neer. Je weet niet wat die mysterieuze bron precies is, maar je haalt er dingen uit die groter zijn dan jezelf. Dat je plots een liedje schrijft en denkt: 'wow, heb ík dat gedaan? Zo goed ben ik toch niet?' Het is een spannend idee, zo'n zee van bewustzijn. Liever dat dan een wereld dienend als een groot toneelstuk waarin wij slechts acteurs zijn."

"Ik wil niet in mijn eentje succesvol zijn"
Nielson herstelt op Multi-Love de verbroken relaties met zijn eigen naasten, evenzeer nadruk leggend op overeenkomsten boven de geschillen. Zowel zijn vader als broer Kody (die nu met eigen project Silicon aan de weg timmert) spelen mee op het album. "Samen met mijn vader en mijn broer aan dit album werken is onderdeel geweest van ons gezamenlijke heelproces. Drugs zijn in mijn familie altijd het probleem geweest, en muziek is tot dusver altijd het antwoord. Met muziek communiceren we het beste met elkaar. Ik wil ook niet in mijn eentje succesvol zijn, maar dat succes delen met mijn familie en vrienden. Het blijven communiceren met mensen is voor mij het belangrijkste dat er is. Ik probeer voor iedereen om me heen altijd alles beter te maken."

Ook met zijn moeder heeft Nielson inmiddels weer contact. Ze delen door hun gezamenlijke achtergrond een diepe fascinatie voor de Hawaiiaanse cultuur. Nielson: "In de Hawaiiaanse mythologie bestaat er een halfgod genaamd Mãui die alom bekend staat als bedrieger. In heel veel inheemse culturen heb je dit soort helden. Een persoon met veel talent, maar tegelijkertijd gekweld door veel problemen. En daardoor vaak bezwijkt onder zijn of haar eigen ego."

Die gedachte komt veelvuldig aan bod in een van Nielsons favoriete boeken, The Trickster Makes The World van Lewis Hyde. Hyde beschrijft de bedrieger als een noodzakelijk kwaad. "Ik besef me dat in zo'n beetje alle vormen van cultuur twee soorten helden zijn. Het Jezusfiguur, de onschendbare macht en absolute belichaming van al het goede. En de bedrieger, die ondanks persoonlijke tekortkomingen toch mensenlevens op een positieve manier beïnvloedt." Multi-Love brengt zowel de bedrieger als het Jezusfiguur op een dezelfde golflengte. Op Like Acid Rain schetst Nielson Jezus zelf als bedriegende drugsdealer ("Jesus doesn't know my name/He charge me fifty bucks a gram").

Wat dat betreft gooit Nielson liever zijn vuile was op straat dan dat hij een zich voordoet als schijnheilige goedzak. "Ik voel me verplicht aan mensen die mijn platen kopen en mijn shows bezoeken om in mijn muziek een zo authentiek mogelijk beeld van mezelf te schetsen. Die verplichting voel ik voor mezelf nog meer, want ik wil graag mijn leven in kaart brengen voor mijn twee kinderen. Ik wil dat ze later begrijpen wie ik precies ben. Daarom heb ik deze tattoo laten zetten..." Hij trekt zijn kraag eventjes omlaag om de opvallende tatoeage, een groot oog onder zijn nek, te laten zien. "Als iemand niet met mij wil praten omdat hij mijn tatoeage afschrikwekkend vindt, is dat is een eigen keuze. Ik denk precies zo over mijn muziek. Ik zoek geen sympathie door mezelf te projecteren als iets wat ik niet ben."

Waarom ook niet? Nielson's grote muzikale voorbeelden, Sly Stone, Kurt Cobain, en ja, ook Jimmy Page, maakten er soms net zo goed een grote puinhoop van. "Vroeger liet ik mezelf toe om mijn helden te bewonderen. Ik dacht van jongs af aan dat mijn helden perfect moesten zijn. Nu is dat niet meer zo. Mijn leven ervaar ik nu als een groot proces. Ik wil beter en beter worden, maar zodra ik de fout in ga voel ik me minder snel schuldig. Ik laat mezelf toe om fouten te maken… Wacht, laat ik het zo zeggen: ik laat mezelf juist niet toe om fouten te maken, maar voor wie een boeiend leven wil lijden, gaan dingen niet altijd volgens plan."

Acceptatie
Wat is nu het verhaal achter het meisje waar Nielson aan moest denken in die smerige hotelkamer? Is Nielson niet gelukkig getrouwd? Het blijkt dat Nielson en zijn vrouw afgelopen jaar verwikkeld waren in een intense liefdesdriekhoek. In deze Pitchfork-longread vertelt Nielson er uitgebreid over, hoe drie hopeloos verliefde mensen een jaar lang samen optrokken. Nielson ontmoette een 18-jarig meisje in Tokyo, zij zocht via social media weer contact met Nielson’s vrouw Jenny. En zo geschiedde. Een bizarre situatie natuurlijk, desalniettemin eentje met een (naar eigen zeggen) positieve uitwerking. Jenny, die hem eerder al overtuigde verder te gaan als UMO, droeg deze 'multi-relatie' min of meer aan.

Nielson kan soms niet geloven dat zijn vrouw zijn persoonlijke gebreken niet alleen accepteert, maar juist ook omarmt. "Mijn vrouw tolereert mij in periodes waarin ik mij compleet egocentrisch gedraag. Soms vraag ik me af waarom ze geen makkelijker persoon heeft gekozen om mee samen te leven. Ze heeft ongekend veel geduld voor mij, en ze gunt me voldoende ruimte om dingen een plek te kunnen geven. Ik denk we daarom samen gelukkig kunnen blijven. Volgens mij koos ze voor mij, omdat ze, net als ik, wil zien waar het avontuur strandt. We leiden samen een behoorlijk interessant leven, al zeg ik het zelf."

"Ik denk dat zij het ergens wel amusant vindt…", gaat hij verder. "…het feit dat ik zo neurotisch om mijn eigen as blijf cirkelen. Soms voel ik me meer haar huisdier dan haar man, iemand die ze kan vertroetelen en zo nu en dan in het wild mag loslaten. Ik voel mij best gezegend. Aan de andere kant, de meeste mensen die ik ken behandel ik precies hetzelfde. Mijn vriendenkring bestaat uit figuren met ontzettend veel problemen, maar ze zijn het ondanks dat waard om als individu te leren kennen. Dát zijn precies het soort mensen met wie ik de rest van mijn leven wil delen. Zij kleuren het leven tenminste nog op een bijzondere manier in."

Multi-Love verschijnt op 25 mei bij Jagjaguwar/Konkurrent en op dezelfde avond staat Unknown Mortal Orchestra in het Amsterdamse Bitterzoet. Silicon, de band van Ruban Nielson's broer Kody, zal op deze avond het voorprogramma verzorgen. In de zomer staat UMO op het Valkhof Festival, op 20 september in TivoliVredenburg.

Cut Up

All the parts looked functional, but it kind of felt like getting Booster for Christmas instead of Turbo Man. He's not giving much for the crowd to work with, unless you consider confusion something to revel in. Make no mistake: this is heartfelt, romantic music that also hits you like a motherfucker. 

We're at the point of understanding where we come from, but we still let the beast speak at volume, much to the detriment of moving forward as a compassionate species. We might feel that the world is going to end, but we need to tap into the joy of being alive this very moment. 

But you can also get into patterns that aren’t as healthy… so it’s important to recognize the liquidity of your person, the fact that we can adapt and change. When you read about places like Iraq and Iran before the revolution, you understand they’re living on borrowed time, because the government is so disconnected from the people. 

The two hit it off instantly and well… let's just say them shiny, shiny boots stayed right where they were stored. So we're collecting oral stories, artifacts, doing the best we can under the circumstances and also trying to be respectful. Instead, they fumbled about like a bunch of “clumsy and oblivious foreigners”, and – more times than not – let the hilarity ensue.

Yokocola Interview

YOKOCOLA - De gekte die vanuit zichzelf ontstaat

"Zo’n band als Suicide, waarbij de nummers worden uitgesmeerd tot een lange jam… Zo ben ik toen ook gaan schrijven. Je kunt je ogen dicht doen totdat je in een trip zit."

De meeste mensen gebruiken hun kelder als opslag voor spullen waar in de woonkamer niet genoeg ruimte voor is: wijnflessen, postzegelcollecties, oude familiefoto’s, fitnessapparaten. In huize Achmat aan de Essenburgsingel draait het godganse bestaan juist om de kelder. Sinds 2007 is het de broedplaats van YOKOCOLA’s beruchte acid punk. "Punks on acid", corrigeert zangeres Sid idiopath (Sidhi Achmat). Niemand, zowel binnen als buiten de band, lijkt het eens hoe je de muziek precies moet omschrijven. Dat is in het geval van YOKOCOLA een positieve eigenschap.

Yono Achmat wacht op het balkon op zijn dochter Sidhi, die in de keuken soep en salade aan het bereiden is. Ook kersvers slagman Kay Hessels is van de partij, druk spittend door de omvangrijke platencollectie van de Achmats. Hij legt een plaat van de Jamaicaanse reggaegroep The Congos onder de naald, geproduceerd door Lee “Scratch” Perry. “Ik ontdekte ze via Florian (Veenhuis, bassist van Rats on Rafts), supertof!”

Na een tijdje arriveert ook toetsenist Koos Driesens - tevens Yono’s zwager en Sidhi’s oom -, een fles wijn in de hand. Driesens is een echte verteller, die doorgaans geen kans onbenut laat je op de hak te nemen. Kay vertelt ondertussen trots over zijn brede interesse in bands: “Reggae, drum&bass, punk, metal, ik heb alle stijlen muziek wel een keer gespeeld.” Driesens, gortdroog: “Smartlappen heb je volgens mij nooit gedaan.”

Hessels: “Maar nu ben ik gewoon de drummer van YOKOCOLA en niks anders!”

De soep is klaar. Wanneer iedereen aan de eettafel zit, neemt Koos al gauw op de praatstoel plaats. “Vind je dat Mein Kampf te koop moet zijn in de winkel? Of moet het verboden blijven?” Een lange discussie volgt, waarbij Koos stelt dat de bijbel inhoudelijk “nog gruwelijker” is.

“Pittige soep”, constateert Hessels.

Sidhi: “Vind je?”

Koos gaat verder met zijn betoog. “Als het voorwoord wordt geschreven door een of ander G.B.J. Hiltermann-achtig figuur, iemand die politiek verantwoorde teksten uitbraakt, verandert de context. Dan vind ik dat je Mein Kampf gewoon moet kunnen kopen. Ik heb Mein Kampf zelf ook geprobeerd te lezen. Geen touw aan vast te knopen!” En de bijbel? “De bijbel vind ik wel een knap verhaal.” Kay haakt aan met het boek De Lans van het Lot, waarin Hitlers fascinatie voor Middeleeuws occultisme en rituele magie ter sprake komt. Koos: “Dat heb ik gelezen, best wel een tof boek ja.” Kay: “Wat is de connectie tussen Adolf Hitler en Jezus Christus? Spijkers?”

“Iets met spijkers op laag water zoeken”, gromt Koos. 

Sidhi: “Ja, ik proef het, de soep is inderdaad pittig! Er zit ook Thaise curry in…”

Na de soep is het tijd voor wijn en watermeloen. De incrowd van de Rotterdamse undergroundscene komt nu uitgebreid aan bod: wie speelde er ook alweer in welke band? Die ene muzikant wordt kluizenaar, de ander is een autist. “De naam van die persoon kun je beter niet in dit interview noemen”, oppert Yono op een gegeven moment. Hij kan de bands die hij inmiddels heeft versleten niet meer op een hand tellen: “N.O.A.T.H., dat was een punkband.” “Hardcore punk!”, exclameert Sidhi enthousiast. “Nou ja…”, mijmert Yono bedeesd.  

Sidhi: “Ik vond het best wel hardcore!” Ze verwijst naar de Rotterdam Spunk-compilatie, waarop een paar liedjes van N.O.A.T.H. te horen zijn.

Yono’s muzikale CV lijkt gedurende het gesprek te groeien en groeien. Niet gek, want hij beheerst meerdere instrumenten: gitaar, zang, percussie, blazers, toetsen. Naar zulke bedrevenheid is altijd vraag. Zo begint hij een garagerockbandje genaamd Under The Pavement met goede vriend Eric “Boud” Boudewijns.

Yono: “Ik heb ook nog in een tweemanscoverband gespeeld. Het was een beetje flauw. We deden covers van Roy Orbison, The Beatles, Bob Dylan. Goh… Dat is gewoon nog een band geworden.”

“De Eskimo’s, toch?”, roept Koos, terwijl hij met een gigantisch mes driftig inhakt op de meloen.

Yono: “De Eskimo’s… Nee, De Iglo’s!”  

Sidhi: “En die skaband, Monkey Manners.”

Yono: “Ook nog!” Er schiet hem nog een band te binnen: “Oh ja, fuck! Human Cannonball. Dat was met Jos en een of andere Schotse gozer op bas. En Marcel van Hi Ho Silver.”

Hi Ho Silver is de band waar Yono uiteindelijk het verst mee komt. In 1987 richt hij samen met Boud (toetsen),  Cillekens (drums), John van Dijke (gitaar) en Marcel van Dijke (bas) de band op. Ze maken caleidoscopische lo-fi popmuziek, waarin allerlei stijlen worden verwerkt: rock, avant-garde, easy listening, reggae, jazz en traditionele Indonesische muziek, puttend uit de erfenis van obscure genieën als The Residents en R. Stevie Moore. Anno 2014 is er voorzichtig sprake van een opleving van deze muziek, met acts als Sean Nicholas Savage en Connan Mockasin. In Rotterdam is die specifieke lo-fi popsound te horen bij artiesten als Niek Hilkmann en cultheld Harry Merry.

Hi Ho Silver maakt net als Merry ‘gewone’ popmuziek, met eigen voorwaarden en regels. Volgens Yono had de band niet de doelstelling bewust verwarring en vervreemding te zaaien. Yono: “Ach, wij vonden het gewoon leuk om veel stijlen te gebruiken. Daarmee probeerden we een verhaal te vertellen. Er moesten zekere contrasten in de muziek zitten. Zodra het ene nummer was afgelopen moest er iets totaal anders beginnen.”

Spijtig genoeg zijn de albums van Hi Ho Silver nergens meer officieel verkrijgbaar. Op YouTube zijn echter boeiende archiefbeelden te vinden, waaronder een filmpje waarop de band nerveus de uitslag van De Grote Prijs van Nederland afwacht. In de huiskamer dartelt een kleine Sidhi onstuimig heen en weer. Hi Ho Silver wint De Grote Prijs niet; de kans is in die tijd al klein dat een experimentele band er met de overwinning vandoor gaat. Voor de band valt het doek in 1989, maar Yono gaat vrolijk door met muziek maken. 

Yono werkt in de jaren negentig in de Plaatboef in Leiden. Na schooltijd is Sidhi hier erg vaak te vinden. Met haar muziekkennis gaat het hard: Public Image Limited, Throbbing Gristle, The Germs, Gary Numan, Basement 5, The Birthday Party en in het bijzonder Alan Vega/Suicide. Waar de meeste meisjes van die leeftijd posters van *NSYNC en de Backstreet Boys aan de muur hebben hangen, raakt Sidhi op twaalfjarige leeftijd verslingerd aan punk en andere leftfield muziek. 

Sidhi begint haar eerste bandje, The Shi-Lockers, al op veertienjarige leeftijd. Als klein meisje deed ze aan traditionele dans, dus het ritueel van het optreden kent voor haar weinig geheimen. Op het podium ontpopt ze zich tot een enigmatische frontvrouw. Ironisch genoeg zijn de doorschijnende topjes, helse oerkreten en suggestieve poses slechts een omhulsel van Sidhi's diepgewortelde, haast symbiotische nieuwsgierigheid naar outsider art. 

Aan de eettafel kan ze soms dolkomisch uit de hoek komen bij een serieuze uitspraak of juist heel spontaan en kluchtig iets verschrikkelijk diepzinnigs beschrijven. Ze absorbeert kunst eerder dan dat ze het creëert, haar hoofd zit continu bomvol ideeën. Onder de noemer FRAUDULEUS is Sidhi DJ, pop-upwinkelier en ontwerper. Ze excelleert in beeldende kunst, fotografie, dans en film. Via een wederzijdse vriendin krijgt ze zelfs een rol in de clip van Blaudzuns populaire single Elephants.

Van al deze creatieve opwellingen maakt Sidhi gretig gebruik in de vele bandjes waar ze mee speelt. Sidhi: “Kate & Leopolt was heel strikt, dat was meer een soort theatervoorstelling, met script.” In JC Thomasz & The Missing Slippers speelt Sidhi een tijdje bas. “We oefenden elke week dezelfde nummers, die stonden min of meer vast.” De band Swastika Sweethearts is haar eerste poging zelf de teugels in handen te nemen. Deze groep bestaat uit modellen die eigenlijk helemaal niet kunnen spelen, afgezien van Sidhi en drummer Addie Knispel.

Intussen zijn Koos en Yono samen muziek gaan maken. Koos: “De band had toen nog geen naam. We gingen gewoon muziek maken…” 

Sidhi: “…omdat er een kelder was!”

De samenwerking lijkt onvermijdelijk: net als Yono heeft Koos een flinke staat van dienst opgebouwd bij allerlei bands en projecten. Hij flankeert onder andere Theo Wesselo (bekend van televisieprogramma’s Rembo & Rembo en Purno de Purno) in zijn band Hausmagger. Driesens zingt tegelijkertijd in de band Rutecks, met gitarist Piet Legerstee (Willy Nilly) en drummer Robo Spitters (De Heren Mazuo, eigenaar van tattooshop Urban Delights). “Dat was voor mij de eerste keer dat ik vocalen deed en speelde met artiesten die wisten wat ze deden. In tegenstelling tot nu!”, dolt hij.

De  cellarsounds van YOKOCOLA (een samenvoegsel van de voornamen van Yono en Koos) beginnen als een hobbyproject: de ene dag ontstaan er complete composities, de volgende dag is het aankloten en onderbroekenlol trappen. Een onbevangen benadering, lak hebben aan de regels, herinnert Sidhi zich: “YOKOCOLA klonk toen heel anders. Koos bedacht de meeste teksten. Het was meer een soort partyband.”

Yono: “De teksten kwamen geheel spontaan.” Koos vult aan: “En bijna alles ontstond uit jams.”

Driesens suggereert dat verveling en irritatie in die tijd de katalysatoren vormen. Hierdoor wordt er in de kelder lustig op los geëxperimenteerd: “Yono en ik werkten altijd met een drummachine. Daar probeerden we dan een lekker vies effectje overheen te zetten. Door dat monotone raakte je alleen niet erg geïnspireerd; na veertig seconden muziek maken was je er al op uitgekeken. Wij freakten die beats vervolgens helemaal op met allerlei effecten. We raakten zó verveeld van die gewone boem-tsjakbeats de hele tijd.” YOKOCOLA wordt al gauw serieuzer dan het gemiddelde hobbyproject. Yono: “Als iemand bij deze muziek iets toe kan voegen, des te beter. We vonden het zo leuk dat we een echte drummer wilden.”

Komen de cellarsounds eerst nog onbevangen tot stand, plots smaken ze naar meer. Sidhi, dan nog bezig met haar Swastika Sweethearts, ziet haar kans schoon. “Ik zei tegen Addie: ‘Deze band is niks aan. Kom, ga mee naar YOKOCOLA!’ Toen heeft hij vier jaar lang met Koos, Yono en mij in de band gespeeld.” YOKOCOLA krijgt opeens een merkwaardige bezetting; de drie familieleden vormen een hechte groep muzikanten. “Als je in een band zit met je vader en je oom, dan vertrouw je op elkaar. Ik kan niet uit de band stappen, dan verlaat ik mijn familie”, lacht Sidhi. Tegen Yono en Koos: “Jullie hebben gewoon gewacht tot ik oud genoeg was!”

“Sid is zo’n geweldig talent… Die willen we er eigenlijk niet bij hebben”, blaft Koos laconiek, nippend van zijn glas wijn.

Sidhi: “Ik verveelde me altijd op dinsdagavond, dus…”

Koos: “Wij dus ook, op de dinsdagavond dan.”

Sid: “Dus ging ik naar de oefenrui… Waarom ging ik eigenlijk met jullie muziek maken?”

Koos: “We drogeerden je en droegen je naar de kelder. Nee, het was gewoon omdat je het leuk vond, Sidhi! En omdat je de ruimte kreeg - en de waardering - om te doen wat je wilde doen.”

In november 2007, vlak nadat Sidhi zich bij de band voegt, ontmoet ze kunstenaar Henri van Zanten in de Arminiuskerk. “Daar speelde zijn band, God Knows The Absence. Na afloop rende ik naar hem toe om te vertellen dat hij op Nick Cave van The Birthday Party leek. We hebben toen de hele avond gedronken en gepraat.” Van Zanten is op zijn zachtst gezegd een markant figuur. Een groot gedeelte van zijn jeugd spendeerde hij in Zuid-Afrika. Hij noemt zichzelf een omniartiest, die zich uit in stand-up comedy, film, performancekunst, theater en muziek. Van Zantens projecten zijn vaak opzienbarend: zo vertolkt hij de hoofdrol in de musical u, die in zijn geheel in Klingon-taal geschreven is en uitgevoerd wordt.

Op een avond sleept Sidhi Henri mee naar de kelder. Yono: “We waren gelijk fan van hem… Van zijn manier van optreden. Het paste ergens wel bij YOKOCOLA, maar toen werd de muziek opeens heel anders. Henri Van Zanten is een persoonlijkheid, met zoveel creativiteit en zoveel levenslust, dat je even meegesleurd wordt. Op een gegeven moment werd hij vrij onbetrouwbaar.”

Koos: “Nah, dat is het verkeerde woord.”

Sidhi: “Maar ik begrijp wat je bedoelt!”

Yono: “Dan spreek je af om te repeteren, en dan komt hij later opdagen.”

Sidhi: “Een paar uur later.”

Yono: “Op een gegeven moment dacht ik: laten we dan eerst met Sidhi werken en daarna pas kijken wat we met Henri kunnen doen. Daar kwamen vaak hele goede dingen uit. Het kwam dan vaak tot overwerken en pas stoppen als het daglicht weer te zien was.”

Sidhi: “Voordat we gingen optreden wilden we de nummers heel goed instuderen. Dan zei Henri: ‘Hallo, we oefenen toch altijd!’ Hij wilde niet repeteren.”

Ze beschrijft Henri als een “MC” en een “freestyler”, een performancekunstenaar pur sang die liever alles op basis van toeval wil laten gebeuren. “We kregen één keer de vraag van een boeker of we Henri alsjeblieft thuis willen laten.”

Koos: “Daar wil ik tegenover stellen dat Henri vaak juist het beste bij ons naar boven haalde. Je kunt wel oefenen, maar dat klinkt nooit zo goed als wanneer iets spontaan ontstaat.” Volgens Sidhi koestert Henri in die tijd een geheel eigen belevingswereld binnen de muziek van YOKOCOLA. De rest van de band tracht hier voortdurend op in te spelen. “We moesten de hele tijd oogcontact met hem hebben.” Yono: “Wanneer we twintig minuten lang stonden te jammen, werd het na een tijdje altijd Henri’s persoonlijke show.”

Van Zantens ongeremde fantasie geeft zowel Koos, Yono als Sidhi een enorme kick. Het gaat echter ten koste van hun eigen inbreng. Een dubbelzijdig zwaard: de kelder is opeens geen toevluchtsoord meer voor hun eigen muzikale ambities, maar een bastion voor allerlei lokale kunstzinnigen. Het breekpunt lijkt onvermijdelijk. Koos meent dat het van beiden kanten komt: niet alleen Henri wil de teugels zo los mogelijk in handen, de rest van de band wil dat stiekem ook.

De impressie die Van Zanten achterlaat op de Achmats is echter essentieel geweest. Dat beseft de band pas echt tijdens een show in BAR. Henri staat nog een laatste keer samen met YOKOCOLA op de planken.

Sidhi: “Dat ging helemáál niet goed!”

Yono: “Dat was niet zo’n goed idee, nee...”

Koos: “Maar dat kwam vooral omdat wij al wat gestructureerder bezig waren, terwijl hij zijn eigen modus van vroeger voortzette.” Van Zanten verkast kort daarna naar Berlijn, waar hij nog steeds woont. “Ik mis hem heel erg”, geeft Sidhi toe. “Hij is de meest gefreakte persoon die ik ken.” 

Sidhi benadrukt nogmaals dat YOKOCOLA in zijn huidige vorm veel aan Henri van Zanten te danken heeft: "Hij was zo inspirerend en zijn energie was zo sterk dat hij veel uit ons trok." Van Zanten schenkt Sidhi bovendien haar alias Sid Idiopath, een nu beruchte naam in de Rotterdamse underground. “Hij noemde mij altijd Professor Idiopath, omdat ik hem altijd hielp punkmuziek te ontdekken. Idiopath, dat slaat op ‘de gekte die vanuit zichzelf ontstaat’.”

Die gekte was altijd al sluimerend aanwezig bij Sidhi, maar nu raakt ze het nooit meer kwijt. Nog tijdens het tijdperk Van Zanten vertrekt Knispel uit de band. Zijn vervanger is Clemens Cillekens, Yono’s voormalig bandmaatje in Hi Ho Silver. In tegenstelling tot Van Zanten werkt Cillekens graag volgens het boekje. Hij beheerst zijn instrument goed, is altijd op tijd voor repetities en wil liever niet dat er in de oefenruimte gerookt wordt. Koos: “Clemens en Henri hadden niet geklikt, denk ik.”

Cillekens’ laatste show is in Winston, Amsterdam. YOKOCOLA verzorgt het voorprogramma van de legendarische postpunkband Mission Of Burma. Een vreemde show, herinnert Sidhi zich. Haar maatje Glenn Kessler valt tijdelijk in als bassist, Sidhi zelf bespeelt de gitaar. Hierdoor is haar rol als aanjager van de band lastiger te vervullen. Desondanks laat YOKOCOLA een blijvende indruk achter bij het publiek, waaronder een paar aanwezige popjournalisten. 

Het blijkt voorlopig de laatste show van de band te zijn. YOKOCOLA is een band die veel muziek tijdens jams laat ontstaan, dus de zoektocht naar een nieuwe drummer en bassist is de eerste prioriteit. Dat is het moment waarop Kay Hessels om de hoek komt kijken. Sidhi kent Kay al enige tijd, maar weet niets af van zijn drummerscapaciteiten. Kay: “Ik liep op straat met een powerball, omdat mijn arm gebroken was. Toen kwam ik Sid tegen. Ze vroeg wat ik aan het doen was. Ik zei dat ik mijn arm aan het trainen was, zodat ik snel weer zou kunnen drummen. Toen zei Sidhi: ‘Shit, ik heb een drummer nodig!’” Sidhi: “Toen vroeg ik meteen zijn nummer!”

Hessels kraakt subiet een pand aan de Bergse Linker Rottekade, om met de hele band op vol volume te kunnen repeteren. Hij ontwikkelt een hechte band met nieuwe bassist Matthijs Felix (Kopna Kopna, Kitty Fontana). Nu ze met een gloednieuwe ritmesectie kunnen jammen en ideeën kunnen uitwerken, krijgt de muziek van YOKOCOLA een totaal andere wending. De no wave-basis van weleer maakt plaats voor een zwaarder, psychedelischer geluid. Sidhi: “Een paar jaar geleden luisterde ik een jaar lang geen muziek. Ik haatte het zó erg! Opeens vond ik muziek heel saai en standaard klinken. Ik dacht: laat maar, hier word ik ongelukkig van. Maar zo’n band als Suicide, waarbij de nummers worden uitgesmeerd tot een lange jam… Zo ben ik toen ook gaan schrijven. Je kunt je ogen dicht doen totdat je in een trip zit. Alsof je eindeloos over een snelweg aan het rijden bent. Ik ben ook gefascineerd door Arabische en Indiase muziek.”

Inmiddels is het kraakpand op de Bergse Linker Rottekade ingenomen; Hessels’ bezittingen liggen nu verspreid over verschillende locaties. De repetities van YOKOCOLA vinden wederom plaats in de kelder, de plek waar het allemaal begon. Op vol volume repeteren is geen optie meer. Sidhi legt uit dat er wegens geluidsoverlast telkens goed overlegd moet worden met de buurtbewoners. 

Zelf mogen we kort een kijkje nemen in de kelder. Bij binnenkomst word je begroet door een tekening van Jezus, als transseksueel, aan het kruis genageld. Aan het plafond van de zijkamer hangt een oude pop met de bovenkant van het hoofd aan diggelen. Naast de computer staat een grote biologieposter die de anatomie van een slang toont. Op het tafeltje naast de mixtafel ligt een placemat, vol met rode wijnvlekken. Met groene stift is een songtekst op de placemat geschreven. Aan de wanden zien we een singletje van Herman Brood, enkele posters en Feyenoord-memorabilia. Langs de rechtermuur hangt een grote piratenvlag.

Deze plek is de reden dat YOKOCOLA’s muziek zo puur en authentiek voelt. Terwijl Yono zich ontfermt over de mixtafel, vertelt Koos dat hij en Yono relatief gestructureerd samen schrijven. Maar Sidhi is de maatstaf. Of, beter gezegd: de manier waarop Sidhi op de muziek reageert is de maatstaf. Hierdoor is er een gezonde balans ontstaan tussen die ‘gekte die vanuit zichzelf ontstaat’ en de meer op een vast stramien gebaseerde acid punk. Correctie: "Punks on acid!"

Koos: “We hebben het altijd maar een beetje zo genoemd. Omdat je het eigenlijk niet kunt definiëren. Maar misschien is dat alleen mijn probleem.”

Sidhi: “Punks on acid. Nieuw genre!”

Yono: “Acid kraut! Zo kun je het ook noemen.”

Koos: “Zo kun je het van alles noemen…”

Sidhi: “Ja, maar het psychedelische zit toch al in het woord acid? Toch?”

Yono: “Kraut acid… Punk? Kraut acid punk!”

Koos: “Kunnen we het niet gewoon rock-’n-roll noemen?”

© Jasper Willems

Balthazar - Thin Walls

REVIEW: BALTHAZAR - THIN WALLS

Best merkwaardig, het pad dat het Belgische Balthazar bewandelde om het tot bona fide headliner te schoppen. Op het debuut Applause was Balthazar nog zoekende naar eigen identiteit, weliswaar met een gedragen anthem van het kaliber Fifteen Floors op zak. Met tweede album Rats introduceerde de band spaarzaam gedoseerde arthouse-pop, uitgevoerd met onberispelijk oog voor detail. Totaal niet het soort muziek waarmee je bijvoorbeeld de Alpha-tent op Lowlands voltrekt. En tóch gebeurde precies dat. Op het derde albumThin Walls vormt de blauwdruk van Rats het fundament voor verrassende, doch vertrouwd aanvoelende klanken.

Na het beluisteren van Thin Walls is het misschien verleidelijk: zegepralend "Dit is hét meesterwerk van Balthazar" en dergelijke loftoeters uit de kast halen. De band zelf houdt het in eerste instantie wat cryptischer, zoals op bloedmooie eerste single Then What: "What if the eyes that draw you in, don't reveal anything?" Het is Balthazar zelf dus om het even. De enige toeters waar Maarten Devoldere en Jinte Deprez baat bij hebben zijn de blazers die kraakhelder in de mix geschoven worden.

Beiden het type muzikant-slash-producer dat oneindig kan kicken op de droge kickdrumsound, de akoestiek waarin een strijkersensemble maximaal kan worden uitgelicht of de incidentele aanraking van een xylofoon of triangel tussen de sporadische leegtes door. Obsessief? Arty farty? Wellicht een klein beetje. Zodra het totaalplaatje klopt is de voldoening echter groots, net zoals we de leden van Balthazar blijmoedig "wooh!" horen roepen tijdens het nummer Last Call: schemert daar toch iets van de band’s eigen genoegzaamheid door? Het zou meer dan terecht zijn.

Last Call is meteen een mooi voorbeeld waarom Balthazar zo'n verschrikkelijk goede band is geworden. Zelfs de megasterren in de popmuziek kunnen blijkbaar een melodie of riff schaamteloos jatten en daarvan de dupe worden. Gelukkig heeft Balthazar op Rats inmiddels een zodanig authentiek geluid weten te vangen dat ze nu de handen vrij hebben om invloeden van buitenaf door te filteren.

Zo horen we hier vaag de ronddolende geest van Lou Reed’s All Tomorrow's Parties; desalniettemin is Last Call net zo goed een onmiskenbaar Balthazar-liedje. Op Nightclub komt de band komt er zelfs mee weg de riff van Depeche Mode's Personal Jesus te verdraaien tot iets eigenzinnigs. Onder die bescheidenheid zijn het stijlvolle jongens met gladde babbel, het producersduo Devoldere en Deprez. Vergis je niet. Alles aan deze plaat ademt innuendo; zo doen de fraaie, bedwelmende strijkers op Dirty Love de schunnige titel pardoes vergeten.

Balthazars minutieuze werkwijze voelt bijna irrelevant, doordat ze steeds de illusie scheppen een song achteloos uit de mouw te schudden, nogmaals onderstreept door de lome praatzang van Devoldere. Het zou vergelijkbare irritatie als bij Iceage moeten opwekken, ware het niet dat de muziek zo verdomd knap in elkaar steekt. Then What vormt al een vroeg op Thin Walls een euforische piek, compleet met killer strijkersmelodie: licht vals, rudimentair en zeurderig. Doelbewust ook: als het te 'mooi' klinkt oogt het al gauw megalomaan en daar zul je de Belgen niet op betrappen.

Balthazar heeft dan wel een pot goud gevonden met het geraffineerde geluid van Rats, nog altijd blijft het liedjes schrijven an sich vol in de ontwikkeling. Wait Any Longer had zo uit de pen van Beck kunnen komen ten tijde van Mutations, waarin de Amerikaan de scheidslijn tussen 'pastiche' en 'ode' knap vervaagt. Daar slaagt Balthazar net zo makkelijk in. I Looked For You is in feite een rock-'n-rollnugget van de Buddy Holly-school, waarbij Balthazar diens bluf vertaalt tot pure begeerte.

Het is ironisch, maar juist door Balthazar’s vermogen absoluut lak te hebben aan het cool willen zijn is Thin Walls zo’n coole plaat geworden. Daarmee biedt Balthazar noodzakelijk een heerlijk tegenwicht voor bands die met opgeblazen popproducties geforceerd boven het maaiveld uit proberen te steken. Dit is een band die tijdens het luisteren verrekte eenvoudig precies de juiste knopjes weet in te drukken. Om vervolgens heel nonchalant de schouders op te halen, wetende dat zolang de muren dun genoeg zijn om de loftoeters te horen blèren, je het beste genoegzaam kunt zwijgen.

Thin Walls (PIAS) is vanaf vandaag verkrijgbaar. Op 13 mei geeft Balthazar een exclusieve clubshow in de Melkweg. Hier kun je tickets verkrijgen.

REVIEW: LITURGY - THE ARK WORK

"Top tier faggotry", "pretentious twat" , "smug hipster asshole". Liturgy-frontman Hunter Hunt-Hendrix krijgt doorgaans nogal wat lasterlijke leuzen naar het hoofd gesmeten. Zijn manifest Transcendental Black Metal: A Vision Of Apocalyptic Humanism schoot bij blackmetal-puristen niet zo zuinig door het verkeerde keelgat, nu staan zij chargerend met fakkels en hooivorken achter de poorten. "Culture ought to be war", zo stelt Hunt-Hendrix pragmatisch in een interview met Pitchfork. Het nieuwste Liturgy-album The Ark Work wijkt echter nog verder van algemene waardeoordelen van de haters. Wat ons betreft verdwijnt Liturgy met dit nieuwste wapenfeit voorgoed uit het vertroebelde vaarwater van black metal, richting open zee.

Ondanks alle ophef schaart Hunt-Hendrix zijn band nog altijd koppig onder die zelfbedachte term: transcendental black metal. Overstijgende, vernieuwende muziek die tegelijkertijd dezelfde fundamentele geesteskracht van black metal aanwendt. Kan dat überhaupt wel allebei? Of moet Liturgy uiteindelijk toch een kant kiezen?

Je zou kunnen stellen dat Hunt-Hendrix bewust de trol uithangt door continu verbanden te leggen met die pittige black metal-esoterie. Is hij stiekem een beetje trots dat Liturgy zo polariserend is en daarbij het 'hipster posers uit Brooklyn'-stigma blijft behouden? Hunt-Hendrix oogt in ieder geval niet als iemand die je gauw betrapt met Murakami in de linkerhand en selfie-stick in de rechter. Noch staat hij met zijn bandleden op het podium met oogly zwart-witte make-up en hoge kisten. Liturgy is op zijn minst geen band die slechts provoceert om te kunnen provoceren. Black metal draait voor Hunt-Hendrix niet zozeer om het nihilisme, maar naar eigen zeggen om "hoop, eerlijkheid en afscheiding" (sic).

Misschien juist verstandig om al die achterhaalde stereotypen in de prullenbak te gooien. The Ark Work is muzikaaltechnisch gezien namelijk zo goed als onmogelijk te classificeren. Single Quetzalcoatl brengt een overweldigende stormvloed aan geluiden samen: aanhoudende EDM-kickdrum, zompige subbassen, glitchy electronica, spiralende gitaartremolo-gekte, monotone shamanenzang. Een complete mindfuck.

De meer metal-georienteerde schreeuwvocalen op voorgaande Liturgy-elpees zijn nergens meer te bekennen. Deze muziek toont meer raakvlakken met Swans, 65daysofstatic en Lightning Bolt, bands die door middel van abstracte, bevreemdende composities steeds weer die nieuwe overtreffende trap durven te beklimmen. Nog een veelgemaakte vergelijking is Deafheaven, de zielsverwant uit San Francisco die in 2013 het meesterwerk Sunbatherafleverde.

Zo goed en intens als dat album is The Ark Work helaas niet, al zit het devies van Liturgy wel op een dezelfde lijn. Dubbele kickdrumsalvo's, cookiemonster-impressies en meedogenloze gitaarriffs zijn ook op deze plaat geen must om ontembare natuurkrachten uit te beelden. Kel Valhaal wekt op verrassend subtiele wijze de illusie van een rijzende kilometershoge vloedgolf, door middel van herhalende machinegeweer-breaks, glockenspiel en midi-blazers de epische climax steeds weer oprekkend.

Hoewel The Ark Work qua originaliteit een hoofdprijs verdient, kan het luisteren vaker wel dan niet voelen alsof je een gigantisch smörgåsbord voorgeschoteld krijgt. Je kent het gevoel wel, dat je op het Netflix-menu oeverloos doorscrollt langs de titels, om vervolgens helemaal niets te kiezen. Dat apathische gevoel heerst ook op The Ark Work. Het zou best eens kunnen dat Hunt-Hendrix' lome sprechgesang dat gevoel ook aansterkt.

De sporadische rustpunten, zoals de orgelintro van Follow II en het instrumentale Haelegen, lijken eerder noodgedwongen dan noodzakelijk. Bijna alsof Liturgy uit zelfbehoeding de noodrem intrapt, om niet zelfdestructief a la Thelma & Louise het ravijn in te vliegen. Gelukkig voelen niet alle rustpunten zo geforceerd. Geen hoge pieken zonder diepe dalen, zeggen ze weleens. Goede muziek teert eerder op sterke contrasten dan harmonieuze eenvoud, en dat lijkt precies het streven van Liturgy te zijn.

De synth-intro van het elf minuten-durende sleutelnummer Reign Array klinkt contemplatief: alsof de irreële gedachte dat je daadwerkelijk de zwaartekracht kunt tarten eventjes bovendrijft. Vervolgens neemt Liturgy een lange aanloop in de vorm van een episch postrocksegment, gedreven door de hypersnelle burst beats van drummer Greg Fox. Dan de sprong. Éven geloof je het: de armen spreidend, al duurt het slechts een seconde. Doedelzakken worden meestal geassocieerd met rouw en soelaas, maar op Reign Array klinken ze juist triomfantelijk. Dit is transcendental black metal zoals je het had voorgesteld: het durven ontstijgen boven alle logica. Bij Reign Array komt die veelvoud aan elementen - wonderbaarlijk genoeg - ten goede. Het zou niet moeten kloppen, maar toch klopt het wél.

Dramatiek en pathos even terzijde: The Ark Work is verre van een briljant geheel. Noem het eerder een onbevreesde leap of faith naar nieuwe contreien, onachtzaam jegens de blackmetalpurist - of wie dan ook - die Hunt-Hendrix en de zijnen voor pretentieus, zelfingenomen of compleet mesjogge verklaart. De eerste persoon die claimde dat de aarde rond was, kreeg waarschijnlijk soortgelijke tegenstreving.

Treffend dat Liturgy met de albumtitel dus refereert naar het Ark van Noach, een scheppingsverhaal dat binnen zo'n beetje alle godsdiensten in verschillende vormen terugkeert. Met die wetenschap in het achterhoofd, oogt het muggenziften over transcendental black metal vs. 'traditionele' black metal en wat dan nog des te kleinzieliger. In Amerika hebben ze daar een mooie lijfspreuk op gevonden: whatever floats your boat.

Beluister The Ark Work (Thrill Jockey) hieronder via Spotify. Op 15 Juni staat Liturgy in OCCII, Amsterdam.